Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού και της Βίας, πραγματοποιήσαμε δύο δράσεις με στόχο την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, της συνεργασίας και της αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των παιδιών.
1η Δράση: Μαθαίνουμε τη Διαφορά Ανάμεσα στο “Κατά Λάθος” και το “Επίτηδες”
Μέσα από μια διαδραστική ιστορία με πρωταγωνιστές τη μασκότ της τάξης μας, τον Κούκι, και τον Λιονταρή από το διπλανό τμήμα, τα παιδιά κλήθηκαν να αναγνωρίσουν τη διαφορά ανάμεσα σε μια τυχαία πράξη και μια συμπεριφορά που έχει στόχο να πληγώσει. Αρχικά, τα παιδιά είδαν τον Λιονταρή να σπρώχνει κατά λάθος τον Κούκι και να του ζητάει συγγνώμη, με τον Κούκι να κατανοεί ότι δεν υπήρχε πρόθεση να τον βλάψει. Στη συνέχεια, όμως, η στάση του Λιονταρή άλλαξε, έγινε ειρωνικός και επιθετικός, σπρώχνοντας πλέον τον Κούκι εσκεμμένα. Μέσα από συζήτηση και ερωτήσεις όπως «Τι σημαίνει κατά λάθος;» και «Πότε κάτι γίνεται επίτηδες;», τα παιδιά οδηγήθηκαν στο να κατανοήσουν ότι όταν κάποιος βλάπτει κάποιον άλλον με πρόθεση, αυτό έχει όνομα και ονομάζεται σχολικός εκφοβισμός.
Για την καλύτερη κατανόηση του θέματος, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και κλήθηκαν να συνεργαστούν ώστε να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν σύντομες σκηνές (roleplay), μέσα από τις οποίες αναδείξαμε διαφορετικές πτυχές της διαπροσωπικής συμπεριφοράς και του σχολικού εκφοβισμού.
Οι ομάδες ανέλαβαν τις εξής θεματικές:
1.Η Ομάδα 1 παρουσίασε μια σκηνή σε σχολικό περιβάλλον όπου οι μαθητές αλληλεπιδρούσαν αρμονικά, προωθώντας τη συνεργασία και τη φιλία. Μέσα από τη σκηνή τους, ανέδειξαν τη σημασία της καλής επικοινωνίας και της ομαδικότητας στη σχολική κοινότητα.
2.Η Ομάδα 2 δημιούργησε μια σκηνή στην οποία κάποιος μαθητής στενοχωρούσε ή τραυμάτιζε έναν συμμαθητή του κατά λάθος, αναδεικνύοντας τη διαφορά μεταξύ πρόθεσης και ατυχήματος. Οι μαθητές κατανόησαν τη σημασία της ενσυναίσθησης και της συγχώρεσης σε τέτοιες περιπτώσεις.
3.Η Ομάδα 3 απεικόνισε μια κατάσταση σχολικού εκφοβισμού, όπου ένα παιδί δεχόταν εσκεμμένα λεκτική, σωματική ή συναισθηματική βία από κάποιον ή μια ομάδα συνομηλίκων του. Η σκηνή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και συναισθήματα στους συμμετέχοντες και τους θεατές.
4. Η ομάδα 4, σε συνεργασία με την Ομάδα 3, ανέλαβε τον ρόλο των θεατών στη σκηνή bullying και προβληματίστηκε πάνω στη στάση των παρευρισκομένων: Πώς αντέδρασαν; Παρενέβησαν ή σιώπησαν; Ποιες ήταν οι συνέπειες της αδράνειας και της παρέμβασης; Μέσα από τη σκηνή, οι μαθητές αντιλήφθηκαν τη δύναμη της παρέμβασης και τον ρόλο τους στην αποτροπή τέτοιων περιστατικών. Τα παιδιά μας διάλεξαν δύο τρόπους αντίδρασης . Ο ένας τρόπος ήταν να μιλήσουν και να προσπαθήσουν να σταματήσουν τον bully. Ο άλλος ήταν, από φόβο, να βοηθήσουν απλά το παιδί που δέχτηκε τον εκφοβισμό.
Μετά την παρουσίαση των σκηνών, ακολούθησε συζήτηση στην ολομέλεια, όπου οι μαθητές εξέφρασαν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, αναγνώρισαν τις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού και πρότειναν τρόπους αντιμετώπισής του. Μέσω αυτής της δραστηριότητας, οι μαθητές δεν απέκτησαν μόνο θεωρητική γνώση, αλλά συμμετείχαν ενεργά στην κατανόηση και την πρόληψη του φαινομένου, γεγονός που ενίσχυσε την ευαισθητοποίησή τους και την αίσθηση ευθύνης απέναντι σε τέτοιες καταστάσεις.
2η Δράση: Σχολικός Εκφοβισμός
Στο “Κουτί της Ελευθερίας” οι μασκότ των δύο τάξεων, Κούκι και Λιονταρής, αγκαλιασμένοι, κρατούσαν μια καρτέλα με ένα σύμβολο που έδειχνε προς τα κάτω. Τα παιδιά κατανόησαν ότι το κουτί έκρυβε μια έκπληξη για τη δραστηριότητά μας. Όταν το ανοίξαμε, βρήκαμε μια καρτέλα με τη φράση «Σχολικός Εκφοβισμός» καθώς και “Φιλία και Συνεργασία” και εικόνες σχετικές με το θέμα. Χρησιμοποιώντας το διάγραμμα KWLH, διερευνήσαμε τις πρότερες γνώσεις των μαθητών, παρατηρήσαμε τις εικόνες και τις ταξινομήσαμε σε δύο στήλες: «Φιλία και συνεργασία» και «Σχολικός εκφοβισμός». Στη συνέχεια, τα παιδιά έθεσαν ερωτήματα για όσα ήθελαν να μάθουν και πρότειναν τρόπους αναζήτησης πληροφοριών.
Έπειτα, παρακολουθήσαμε το βίντεο «Η Μόνα η χελώνα σε καινούργιο σχολείο», διακόπτοντας πριν το τέλος, ώστε οι μαθητές να φανταστούν τη συνέχεια της ιστορίας. Στη συνέχεια, τους χωρίσαμε σε ομάδες με τις εξής αποστολές:
-
Η πρώτη ομάδα ζωγράφισε το τέλος της ιστορίας, τοποθετώντας τις εικόνες στη σωστή σειρά.
2.Η δεύτερη ομάδα δημιούργησε μια αφίσα κατά του εκφοβισμού, επιλέγοντας το σύνθημα ΟΧΙ
3. Η τρίτη ομάδα έγραψε το βιβλίο του Καλού Φίλου.
4. Η τέταρτη ομάδα σχεδίασε μια αφίσα με παλάμες γύρω από μια καρδιά, προβάλλοντας την έννοια της αποδοχής και της ομαδικότητας.
Όταν ολοκληρώθηκαν οι δραστηριότητες, οι ομάδες παρουσίασαν τις δημιουργίες τους στην ολομέλεια. Συζητήσαμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, συγκρίναμε τις εκδοχές που είχαν φανταστεί με το πραγματικό τέλος της ιστορίας και βγάλαμε συμπεράσματα για τον σχολικό εκφοβισμό, τη σημασία της φιλίας και τη δύναμη της ομάδας στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.